Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (Δ.Ε.Π./Υ.);

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (Δ.Ε.Π./Υ.) είναι μία κατάσταση η οποία γίνεται εμφανής σε κάποια παιδιά της προσχολικής και της πρώτης σχολικής ηλικίας. Αυτά τα παιδιά δυσκολεύονται να ελέγξουν την συμπεριφορά τους ή/και να εστιάζουν την προσοχή τους. Έχει υπολογιστεί ότι το 3 με 5 % του γενικού πληθυσμού αυτών των ηλικιών έχουν Δ.Ε.Π./Υ. ή κατά προσέγγιση 2 εκατομμύρια παιδιά στις Η.Π.Α. Αυτό σημαίνει ότι σε μία σχολική τάξη με 24 έως 30 παιδιά, είναι πιθανό ότι τουλάχιστον ένα θα έχει Δ.Ε.Π./Υ. Η Δ.Ε.Π./Υ. όμως, συνεχίζει και στην εφηβική, αλλά και στην ενήλική ζωή.

Η Δ.Ε.Π./Υ. δεν θεωρείται μία μαθησιακή δυσκολία. Έχει καθοριστεί πως πρόκειται για μία αναπηρία από την Νομοθεσία Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία (Disabilities Education Act -IDEA), καθιστώντας τους μαθητές που τους χαρακτηρίζει υποψήφιους για την λήψη ειδικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Παρ' όλα αυτά, η Δ.Ε.Π./Υ. υπάγεται στην κατηγορία "Λοιπά Ελλείμματα Υγείας" (Other Health Impaired) και όχι στις "Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες". Στην Ελλάδα έχουν γίνει ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις προς την κάλυψη των ατόμων με Δ.Ε.Π./Υ. από το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Παιδείας.

Συννοσηρότητα

Πολλά άτομα με Δ.Ε.Π./Υ., κατά προσέγγιση το 20 με 30 %, έχουν επίσης και μία Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία.

Άλλες διαταραχές 

Άλλες διαταραχές οι οποίες μερικές φορές συνοδεύουν την Δ.Ε.Π./Υ. είναι το σύνδρομο Τουρέτ (το οποίο επηρεάζει ένα πολύ μικρό ποσοστό των ατόμων με Δ.Ε.Π./Υ.), η Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή (η οποία επηρεάζει από το ένα τρίτο έως τα μισά από όλα τα παιδιά με Δ.Ε.Π./Υ.), η Διαταραχή Διαγωγής (περίπου το 20 με 40% των παιδιών με Δ.Ε.Π./Υ.), η Αγχώδης Διαταραχή και Κατάθλιψη και η Διπολική Διαταραχή.

Τα χαρακτηριστικά της Δ.Ε.Π./Υ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Δ.Ε.Π./Υ. είναι η διάσπαση/απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα. Υπάρχουν τρεις υπότυποι της Δ.Ε.Π./Υ. οι οποίοι αναγνωρίζονται από τους ειδικούς. Αυτοί είναι: Ο τύπος με υπερισχύουσα την Υπερκινητικότητα - Παρορμητικότητα (στον οποίο δεν εμφανίζεται σημαντική διάσπαση), ο τύπος με υπερισχύουσα την Διάσπαση της Προσοχής (στον οποίο δεν εμφανίζεται σημαντική υπερκινητική-παρορμητική συμπεριφορά), και ο συνδυαστικός τύπος (στον οποίο εμφανίζονται συμπτώματα και διάσπασης και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας).

Ενδείξεις και συμπτώματα

•    Αποτυγχάνει να εστιάσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας.
•     Μπορεί να έχει κακοσχηματισμένα γράμματα ή λέξεις ή άστατο γραφικό χαρακτήρα.
•     Έχει δυσκολία στην συγκράτηση της προσοχής του σε καθήκοντα εργασιών ή δραστηριότητες παιχνιδιού.
•     Δεν ακολουθεί τις οδηγίες και αποτυγχάνει να τελειώσει σχολικές εργασίες ή μικροδουλειές που του ανατίθενται.
•     Αποφεύγει ή αποδοκιμάζει έντονα καθήκοντα (όπως το διάβασμα και οι ασκήσεις του σχολείου) τα οποία απαιτούν παρατεταμένη νοητική προσπάθεια.
•     Ξεχνάει έυκολα κατά την διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων.
•     Έχει δυσκολία στην οργάνωση των καθηκόντων και δραστηριοτήτων.
•     Χάνει αντικείμενα απαραίτητα σε καθήκοντα ή δραστηριότητες (μολύβια, χαρτιά με ασκήσεις/αναθέσεις, εργαλεία).
•     Παρουσιάζει δυσκολία στην εμπλοκή με δραστηριότητες διασκέδασης με ησυχία.
•     Κάνει "σαν να είναι κουρδισμένος/η" και δεν μπορεί να παραμείνει ήσυχος/η.
•     "Πετάγεται" και δίνει απαντήσεις σε ερωτήσεις πριν ακόμα διατυπωθούν, συχνά διακόπτοντας τους άλλους.